Creissoun(-de-palun)
Rorippa palustris
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Cresson des marais.
Descripcioun :Lou creissoun-de-palun es uno planto de l'an raro, pulèu primo emé de fueio proun divisado qu'an un darrié tros pu grand. Fai de flour jauno d'or, li boudousco dounon d'èr à de boudin (de 4 à 8(1,2) mm de long) emé un long estile (0,2 à 0,8(0,5) mm) ço que permès de la destria dis àutri Rorippa. Trachis en ribo de ribiero o de palun.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso dins l'ensalado (li bèn lava). Es uno planto vertuouso contro lou mau-de-terro (escourbut).
Port : Erbo
Taio : 10 à 60(100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Rorippa
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 7 à 8 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Rorippa palustris (L.) Besser, 1821
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753